donderdag 29 april 2010

Greet Baart: "Mag een moeder haar kinderen niet zien omdat ze arm is?"

Armoede is niet meer een probleem van derde wereldlanden. Ook in België leven er mensen in armoede. Je hoeft niet ver te zoeken om hun verhalen te horen. Op het Centraal Station in Antwerpen zie je ze elke dag. Dakloosheid, de bedelaars die maar steeds meer en meer opduiken in publieke plaatsen, er is geen ontsnappen aan. Greet Baart (47) leeft al meer dan 20 jaar in armoede. Ze wilde haar verhaal kwijt.

Hoe komt het dat u in armoede leeft?
Het is ergens wel mijn eigen schuld dat ik in armoede leef. Ik ben weggegaan bij mijn man en sindsdien leef ik in armoede (pinkt een traantje weg). Mijn man was de kostwinner, ik bleef thuis en zorgde voor onze twee kinderen. Onze eerste jaren samen waren goed. Maar na de komst van onze twee kinderen veranderde hij ineens. Als hij thuis kwam van zijn werk, klaagde hij over alles. Hij zei dat ik niet kon koken en dat ik niet goed voor de kinderen zorgde. Hij werd geïrriteerd over de kleinste dingen en behandelde mij als een nietsnut. Hij heeft mij gewoon buiten gepest. Ik was zijn slavin. Het werd me gewoon teveel.

Waarom ging je niet zelf werken?
Volgens de psychologen ben ik mentaal gehandicapt. Ik kan de druk in een gewoon arbeidscircuit niet aan. Ik heb een tijdje in een beschutte werkplaats gewerkt maar daar waren ze ook niet tevreden, dus ben ik maar gestopt. (stilte) Mijn eerste jaren alleen waren het zwaarst omdat ik geen geld verdiende, zorgde mijn man ervoor dat ik mijn kinderen niet mocht meenemen. Een bezoekrecht werd mij ook geweigerd. Vindt u het goed dat een moeder het recht wordt geweigerd om haar kinderen te zien omdat ze arm is? Ik voelde me zo eenzaam, geïsoleerd en alleen. Ik heb drie zelfmoordpogingen achter de rug en heb drie jaar in de psychiatrie gezeten.

Wat zijn uw bestaansmiddelen?
Via de rechtbank ontvang ik wekelijks 40 euro. Ik kom amper toe, daarom ga ik regelmatig voedsel pakketten halen bij de Voedselbank in Antwerpen. Af en toe ga ik een hapje eten in het daklozenrestaurant Camiano. Ik koop vooral spullen van de Aldi en Zeeman. Vaak kijken mensen mij raar aan omdat ik niet gekleed ben volgens de ‘normen’. Ik vind dat discriminatie tegenover arme lui moet stoppen, want niemand kiest ervoor om arm te leven.

Aangezien u financieel niet stabiel bent, is het niet het beste dat uw kinderen bij hun vader wonen?
Ik heb mijn kinderen al vijf jaar niet meer gezien. Als ik bel, haakt hun vader de telefoon in. Ik weet dat ik niet genoeg geld heb om mijn kinderen te onderhouden, maar ik zou ze heel graag willen zien: ik ben hun moeder (haar stem trilt). Ik hoop ooit uit de armoede te geraken, maar ik weet nog niet goed hoe. Ik wil ooit mijn kinderen terugkrijgen.

U woont nu al een jaar alleen. Wat is er veranderd sinds uw laatste bezoek aan de psychiatrie?

Via de psychiatrie ben ik lid geworden van Recht-Op, een vereniging waar armen het woord nemen. In een maatschappij die egoïstisch ingesteld is, is het moeilijk om over je problemen te praten. De meeste mensen kennen zelfs hun buren niet. Recht-Op heeft mijn vertrouwen gewonnen. Vroeger durfde ik niet over de minder goede kantjes van het leven te praten, nu doe ik het zonder moeite. Ik heb ‘the hard way’ geleerd dat praten helpt. Iedere twee weken is er een vergadering van de vereniging. Dan ontmoet ik andere arme mensen en besef ik dat ik toch niet alleen ben. Ik begin mensen te vertrouwen en heb nu meer vrienden dan vroeger. Het voelt goed als je alles aan een goede vriend kunt vertellen zonder je te schamen. Recht-Op organiseert via ‘Een paar apart’ ontmoetingen met niet-arme mensen. Zo heb ik de kans gehad om mensen uit een betere sociale klasse te leren kennen.

© Foto - Lisa Akinyi May